Thạch anh điện tử là gì? Các loại thạch anh điện tử thông dụng
Trên các mạch điện tử hiện đại, thạch anh đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống. Vậy thạch anh là gì và tại sao nó lại cần thiết? Để hiểu rõ hơn về các loại thạch anh điện tử và cách kiểm tra chúng, hãy cùng RX Tradex tìm hiểu cách đo và tác dụng của thạch anh trong mạch điện tử, giúp duy trì và sửa chữa thiết bị điện tử một cách hiệu quả.
1. Thạch anh là gì?
Thạch anh là một linh kiện điện tử được làm từ tinh thể thạch anh (hoặc đá thạch anh), được sử dụng nhiều trong các mạch điện tử, thiết bị điện tử đeo tay, cũng như trong các trạm phát sóng và hệ thống xử lý tín hiệu. Linh kiện này thường được sử dụng làm dao động cho các mạch xung, và chúng là thành phần chính trong đồng hồ điện tử.
Thạch anh hoạt động dựa trên hiệu ứng điện, tức là khi áp một điện áp nhất định lên hai mặt của tinh thể thạch anh, nó sẽ bị biến dạng. Ngược lại, khi chịu áp lực lên hai mặt của thạch anh thì nó sẽ phát ra điện.
Trong sơ đồ mạch điện, thạch anh thường được ký hiệu là XT, X, hoặc OSC. Nó có thể có nhiều hình dạng khác nhau và được đóng gói theo hai tiêu chuẩn chính là vỏ sắt và vỏ gốm. Số lượng chân của linh kiện thạch anh cũng có thể khác nhau tùy theo loại, thường là 2 chân hoặc 4 chân.
2. Các loại thạch anh điện tử
Hiện nay, các loại thạch anh điện tử thường được phân loại dựa trên chất liệu và cấu tạo của từng thạch anh (số chân). Mỗi loại thạch anh đều có những đặc điểm riêng biệt.
3. Phân loại theo chất liệu
Thạch anh vỏ sắt: Loại này có lớp vỏ được làm từ sắt
Thạch anh vỏ gốm: Đây là loại thạch anh có lớp vỏ làm từ gốm, có khả năng cách điện tốt.
4. Phân loại theo cấu tạo
Thạch anh 2 chân: Loại thạch anh này có hai chân kết nối với mạch điện
Thạch anh 3 chân: Loại thạch anh này có ba chân để gắn trên mạch điện tử
Thạch anh 4 chân: Loại thạch anh có 4 chân để cắm trên mạch điện tử
Ngoài việc hiểu rõ thạch anh là gì, các loại thạch anh điện tử, việc kiểm tra thạch anh để xác định nó còn hoạt động hay không (thạch anh sống hay chết) cũng rất quan trọng. Điều này giúp chúng ta kiểm tra và sửa chữa các thiết bị điện tử hiệu quả hơn.
5. Cách đo và kiểm tra thạch anh bằng đồng hồ vạn năng
Trước khi kiểm tra thạch anh, cần lưu ý rằng thạch anh có thể phát ra dao động xung vuông dưới dạng sóng hình sin. Do đó, cần sử dụng những đồng hồ vạn năng có khả năng đo tần số (Hz). Đồng hồ này cần có tổng trở đầu vào lớn để không làm ảnh hưởng đến biên độ của sóng.
Để đo thạch anh 3 chân bằng đồng hồ vạn năng, bạn có thể làm theo các bước sau:
Bước 1: Chọn thang đo có tần số Hz trên đồng hồ vạn năng
Bước 2: Cắm 2 que đo vào 2 cổng trên đồng hồ vạn năng theo đúng kỹ thuật
Bước 3: Đặt đầu dò màu đen vào chân giữa của thạch anh 3 chân và đầu dò màu đỏ vào một trong hai chân còn lại.
Bước 4: Quan sát màn hình đồng đồ. Nếu thạch anh còn hoạt động sẽ hiển thị giá trị tần số hiển thị trên đồng hồ vạn năng.
Đối với thạch anh 2 chân, thực hiện tương tự bằng cách đặt hai đầu dò vào hai chân của thạch anh. Kết quả sẽ được hiển thị dưới dạng số trên màn hình đồng hồ vạn năng. Chỉ cần đọc trị số để xác định thạch anh còn hoạt động hay không.
6. Cách đo và kiểm tra thạch anh bằng máy hiện sóng
Ngoài việc sử dụng đồng hồ vạn năng để kiểm tra thạch anh, bạn cũng có thể dùng máy hiện sóng để xác định thạch anh còn hoạt động hay không. Dưới đây là hướng dẫn kiểm tra thạch anh bằng máy hiện sóng:
Bước 1: Sử dụng nguồn 12V cho mạch. Nối chân giữa của thạch anh nối mát, và kết nối hai chân còn lại của thạch anh với hai tụ dán.
Bước 2: Kẹp dây mát của máy hiện sóng vào dây mát của nguồn điện. Đặt đầu dò còn lại của máy hiện sóng vào một trong hai chân của thạch anh.
Bước 3: Quan sát màn hình máy hiện sóng. Nếu thạch anh còn hoạt động, bạn sẽ thấy tín hiệu sóng hình sin với biên độ dưới 2V.
Ngoài việc kiểm tra thạch anh sống hay chết, bạn cũng có thể tìm hiểu về các loại đồng hồ vạn năng chất lượng và chính xác để đo thạch anh..
7. Tổng kết
Trên đây là những thông tin về các loại thạch anh điện tử, các loại thạch anh thông dụng và cách kiểm tra tình trạng hoạt động của chúng. Hy vọng qua bài viết trên, quý doanh nghiệp đã nắm vững kiến thức về linh kiện quan trọng này để có thể xử lý kịp thời khi thiết bị điện tử gặp sự cố, đảm bảo cho chúng hoạt động ổn định và hiệu quả. Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp mong muốn cập nhật những công nghệ tiên tiến và xu hướng thị trường mới nhất, hãy tham gia NEPCON 2024 – Triển lãm hàng đầu tại Việt Nam về SMT, công nghệ kiểm tra, thiết bị, và công nghiệp hỗ trợ sản xuất điện tử do RX Tradex Vietnam tổ chức. Đăng ký tham gia ngay tại đây.
