Cán dao tiện CNC là gì? Những điều cần biết khi gia công
Cán dao tiện CNC là một trong những thành phần quan trọng trong quá trình gia công cơ khí, giúp gia công chính xác và hiệu quả. Trong bài viết này, RX Tradex sẽ cùng bạn tìm hiểu cấu tạo của cán dao tiện CNC, công dụng, phân loại và các loại vật liệu làm dao tiện phổ biến.
1. Cấu tạo cán dao tiện thường được cấu thành gồm những bộ phận nào?
Cán dao tiện CNC được cấu thành từ nhiều bộ phận khác nhau, mỗi bộ phận có một chức năng riêng biệt để đảm bảo hoạt động hiệu quả trong quá trình gia công. Dưới đây là các bộ phận chính của cán dao tiện:
1.1. Cán dao tiện ngoài (External turning)
- Thân cán dao (Shank): Đây là phần chính của cán dao tiện ngoài, thường được làm từ thép hợp kim hoặc các vật liệu có độ cứng cao để chịu được lực cắt lớn. Thân cán dao có nhiệm vụ giữ cố định lưỡi dao và truyền lực cắt từ máy tiện đến chi tiết gia công.
- Mũi dao (Cutting tip): Là phần trực tiếp tiếp xúc và cắt gọt vật liệu, mũi dao thường được làm từ các vật liệu cứng như carbide, cermet hoặc kim cương nhân tạo để đảm bảo độ bền và khả năng cắt sắc bén.
- Kẹp giữ dao (Tool holder): Bộ phận này giữ cố định mũi dao và thân cán dao, đảm bảo rằng dao không bị dịch chuyển trong quá trình gia công. Kẹp giữ dao thường có cơ cấu kẹp chặt và dễ dàng thay thế mũi dao khi cần.
1.2. Cán dao tiện trong (Internal turning)
- Thân cán dao dài (Extended shank): Do gia công trong thường yêu cầu cán dao phải dài hơn để tiếp cận các lỗ và khoang bên trong chi tiết gia công, thân cán dao tiện trong thường được thiết kế dài và mỏng hơn so với cán dao ngoài.
- Mũi dao tiện trong (Internal cutting tip): Tương tự như mũi dao tiện ngoài, mũi dao tiện trong cũng được làm từ các vật liệu cứng và bền, nhưng được thiết kế đặc biệt để cắt gọt trong không gian hạn chế.
- Kẹp giữ mũi dao (Tool holder): Đảm bảo mũi dao tiện trong được giữ chặt và không bị rung lắc trong quá trình gia công, kẹp giữ mũi dao tiện trong thường được thiết kế chắc chắn và có khả năng giảm rung tốt.
2. Công dụng của cán dao tiện CNC
Cán dao tiện CNC có nhiều công dụng quan trọng trong quá trình gia công cơ khí, nhờ vào thiết kế đặc biệt và vật liệu chất lượng cao, cán dao tiện CNC mang lại nhiều lợi ích vượt trội, giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất.
- Gia công chính xác: Cán dao tiện CNC được thiết kế với độ chính xác cao, giúp tạo ra các chi tiết máy với dung sai cực nhỏ. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ngành công nghiệp yêu cầu độ chính xác cao như hàng không, y tế, điện tử… Các bộ phận của cán dao tiện CNC, từ thân cán dao đến mũi dao, đều được chế tạo và lắp ráp với độ chính xác cao, đảm bảo quá trình gia công diễn ra mượt mà và chính xác.
- Tăng hiệu suất gia công: Cán dao tiện CNC giúp tăng hiệu suất gia công bằng cách giảm thời gian chu kỳ và tăng tốc độ cắt. Với khả năng chịu lực và chịu nhiệt tốt, cán dao tiện CNC có thể hoạt động ở tốc độ cao mà không bị biến dạng hay mài mòn nhanh chóng. Điều này giúp tiết kiệm thời gian sản xuất và nâng cao hiệu suất tổng thể của quy trình gia công.
- Đảm bảo chất lượng bề mặt: Sử dụng cán dao tiện CNC giúp đạt được bề mặt chi tiết mịn màng, giảm thiểu khuyết tật và tăng tính thẩm mỹ của sản phẩm.
- Đa dạng ứng dụng: Cán dao tiện CNC có thể được sử dụng cho nhiều loại vật liệu và ứng dụng khác nhau, từ kim loại cứng như thép, thép không gỉ, và hợp kim, đến các vật liệu mềm hơn như nhôm, đồng, nhựa, và composite. Nhờ vào tính linh hoạt này, cán dao tiện CNC có thể được áp dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, đáp ứng được các yêu cầu gia công đa dạng.
3. Phân loại cán dao tiện
Cán dao tiện CNC được phân loại dựa trên nhiều yếu tố như hình dạng, vật liệu và ứng dụng cụ thể.
Theo hình dạng:
- Cán dao tiện ngoài (External turning tool holder): Dùng cho các công việc tiện bề mặt ngoài của chi tiết.
- Cán dao tiện trong (Internal turning tool holder): Dùng cho các công việc tiện bên trong lỗ hoặc khoang của chi tiết.
Theo vật liệu làm cán dao:
- Thép hợp kim (Alloy steel): Phổ biến nhất, với độ bền cao và khả năng chịu lực tốt.
- Carbide (Tungsten carbide): Được sử dụng khi yêu cầu độ cứng và khả năng chống mài mòn cao.
Theo phương pháp kẹp dao:
- Kẹp cơ khí (Mechanical clamping): Sử dụng các ốc vít và kẹp để giữ mũi dao.
- Kẹp bằng hệ thống kẹp thủy lực (Hydraulic clamping): Sử dụng lực thủy lực để giữ mũi dao, đảm bảo độ chính xác cao và dễ dàng thay đổi mũi dao.
4. Những loại vật liệu làm dao tiện
Dao tiện được làm từ rất nhiều loại vật liệu khác nhau, mỗi loại có những đặc tính riêng phù hợp với các ứng dụng cụ thể.
- Carbide (Carbide Inserts): Là loại vật liệu phổ biến nhất cho mũi dao tiện CNC, với độ cứng cao và khả năng chịu mài mòn tốt, phù hợp cho gia công các vật liệu cứng như thép, thép không gỉ và hợp kim.
- Cermet (Ceramic-Metal Composite): Là hợp chất giữa gốm và kim loại, cermet có khả năng chịu nhiệt và chống mài mòn tốt, phù hợp cho các ứng dụng gia công tốc độ cao.
- Ceramic (Gốm): Vật liệu gốm có độ cứng rất cao và khả năng chịu nhiệt tốt, tuy nhiên dễ vỡ nên thường được sử dụng trong các ứng dụng gia công nhẹ nhàng và chính xác cao.
- CBN (Cubic Boron Nitride): Là loại vật liệu có độ cứng chỉ sau kim cương, CBN được sử dụng cho gia công các vật liệu cứng và khó cắt như thép cứng, hợp kim siêu cứng.
- Kim cương nhân tạo (PCD – Polycrystalline Diamond): Là vật liệu có độ cứng cao nhất, PCD được sử dụng cho gia công các vật liệu mềm và mài mòn như nhôm, đồng, nhựa và composite.
5. Kết luận
Cán dao tiện CNC là một phần không thể thiếu trong quá trình gia công cơ khí, với nhiều loại và vật liệu khác nhau để đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật đa dạng. Hiểu rõ về cấu tạo, công dụng, phân loại và vật liệu làm dao tiện sẽ giúp bạn lựa chọn được công cụ phù hợp, tối ưu hóa quá trình gia công và nâng cao chất lượng sản phẩm. Bên cạnh đó, RX Tradex Việt Nam còn tổ chức nhiều triển lãm như METALEX Việt Nam về các xu hướng trong ngành gia công kim loại, quý doanh nghiệp có thể đăng ký tham gia.
