Công nghiệp phụ trợ cơ khí: Mảnh đất màu mỡ chưa được khai phá tối đa

Công nghiệp phụ trợ cơ khí tại Việt Nam đang tiềm ẩn một dư địa lớn để phát triển, với các lĩnh vực chủ đạo như sản xuất linh kiện xe máy, cơ khí gia dụng, và ô tô cùng phụ tùng. Đây là những ngành có tiềm năng cao, đặc biệt trong bối cảnh tham gia nhiều hiệp định thương mại quốc tế, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp cơ khí và công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam.

1. Dư địa lớn của ngành công nghiệp phụ trợ cơ khí

Theo Cục Công nghiệp thuộc Bộ Công Thương, ngành cơ khí Việt Nam hiện tại có ba lĩnh vực chính chiếm ưu thế: sản xuất và linh kiện xe máy, cơ khí gia dụng và dụng cụ, và ô tô cùng phụ tùng ô tô. Đây là những lĩnh vực tiềm năng để phát triển công nghiệp hỗ trợ.

Ngành cơ khí chế tạo trong nước đã đạt được khả năng sản xuất và lắp ráp đa dạng các loại xe ô tô con, xe tải và xe khách. Tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất xe máy hiện đạt 85-95%, đáp ứng không chỉ nhu cầu trong nước mà còn xuất khẩu ra quốc tế. Một số doanh nghiệp nổi bật trong lĩnh vực ô tô bao gồm Vinfast, Thành Công, Thaco…

Việc Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do đang mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp cơ khí và công nghiệp hỗ trợ. Những hiệp định này sẽ giúp các doanh nghiệp xuất khẩu thuận lợi hơn, mở rộng thị trường và thu hút đầu tư nước ngoài.

Cục Công nghiệp cho biết, hiện nay, linh kiện kim loại sản xuất trong nước đã đáp ứng được 85-90% nhu cầu sản xuất xe máy, khoảng 15-40% nhu cầu linh kiện cho sản xuất ô tô (tùy loại xe), khoảng 20% cho sản xuất thiết bị đồng bộ, 40-60% cho máy nông nghiệp và máy động lực, và 40% cho máy xây dựng. Đối với các ngành công nghiệp công nghệ cao, linh kiện kim loại trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu.

Đặc biệt, công nghiệp sản xuất linh kiện kim loại cho ngành xe máy đang phát triển mạnh mẽ với năng lực cung ứng cao. Nhờ thị trường rộng lớn, các doanh nghiệp lắp ráp FDI tại Việt Nam đã kêu gọi nhiều nhà cung ứng FDI đầu tư và xây dựng mối quan hệ hợp tác với các nhà cung ứng trong nước. Tương tự, ngành sản xuất linh kiện kim loại cho máy móc nông nghiệp, máy động lực và máy xây dựng cũng phát triển mạnh với tỷ lệ nội địa hóa cao.

Bà Trương Thị Chí Bình, Tổng thư ký Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), nhận định rằng các doanh nghiệp cơ khí và công nghiệp hỗ trợ đang đứng trước cơ hội lớn nhờ việc tham gia các hiệp định thương mại tự do. Những hiệp định này sẽ mang lại ưu thế khi xuất khẩu, mở rộng thị trường và thu hút đầu tư nước ngoài.

2. Đề xuất phương án dài hạn cho ngành công nghiệp phụ trợ cơ khí

Để phát triển ngành công nghiệp cơ khí và đặc biệt là công nghiệp hỗ trợ cơ khí, Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI) nhận thấy rằng nhiều doanh nghiệp đã có những thành tựu đáng kể trong các lĩnh vực như sản xuất khuôn mẫu, linh kiện cơ khí, dây cáp điện, và linh kiện nhựa cao su kỹ thuật. Tuy nhiên, năng lực và chất lượng của sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong nước vẫn còn hạn chế so với các đối thủ quốc tế, dẫn đến khó khăn trong việc cạnh tranh giá thành.

Với tầm nhìn dài hạn, VAMI đề xuất một số giải pháp cụ thể như khuyến khích các doanh nghiệp cỡ vừa đầu tư mở rộng sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này bao gồm hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, cung cấp hỗ trợ tài chính, và giúp doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới. Đồng thời, cần thiết lập các chương trình hỗ trợ đầu ra để kết nối với các đối tác mua hàng tiềm năng, đặc biệt là trong các dự án đầu tư công và các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ngoài ra, việc phát triển mạnh mẽ công nghiệp hạ nguồn, tập trung vào các ngành như năng lượng và cơ khí chính xác, cũng là một trong những chiến lược quan trọng để thu hút đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia và giúp ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển bền vững. Điều này sẽ không chỉ duy trì mà còn mở rộng thị trường cho sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong nước, từ đó giúp các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam tham gia tích cực vào chuỗi cung ứng quốc tế và cung cấp các sản phẩm cuối cùng cho các doanh nghiệp lắp ráp và sản xuất.

3. Tổng kết

Nhìn chung, việc thúc đẩy phát triển công nghiệp phụ trợ cơ khí không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn tạo đà cho các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Với những nỗ lực và chiến lược phù hợp, ngành công nghiệp phụ trợ cơ khí hứa hẹn sẽ tiếp tục đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước, đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu và thu hút đầu tư từ các thị trường quốc tế.

Để khai thác tối đa tiềm năng của ngành công nghiệp phụ trợ cơ khí và thúc đẩy hội nhập quốc tế, Vietnam Manufacturing Expo 2024 – một sự kiện triển lãm do công ty RX Tradex Vietnam tổ chức, sẽ là nền tảng lý tưởng để các doanh nghiệp cơ khí và công nghiệp hỗ trợ trưng bày năng lực và kết nối với đối tác trong và ngoài nước. Qua sự kiện này, doanh nghiệp sẽ có cơ hội xúc tiến thương mại, chia sẻ công nghệ và học hỏi từ các quốc gia phát triển. Đăng ký tham gia ngay tại đây.