Dao tiện CNC là gì? Phân loại và hướng dẫn chọn dao tiện cho sản xuất

Dao tiện CNC là một công cụ không thể thiếu trong ngành công nghiệp cơ khí, được sử dụng phổ biến trong các máy CNC để gia công các chi tiết kim loại với độ chính xác cao. Trong bài viết này, RX Tradex Việt Nam làm rõ hơn về dao tiện CNC, các loại dao tiện CNC, cách phân loại và hướng dẫn lựa chọn dao tiện phù hợp cho sản xuất.

1. Cấu tạo dao tiện CNC

Dao tiện CNC gồm hai phần chính: phần cán dao và phần lưỡi cắt. Phần cán dao thường được làm bằng thép hợp kim có độ cứng cao để chịu được lực tác động mạnh. Phần lưỡi cắt có thể được gắn vào cán dao hoặc là một phần của cán dao, thường được làm bằng vật liệu siêu cứng như carbide hoặc gốm để đảm bảo độ sắc bén và bền bỉ trong quá trình gia công.

2. Vật liệu cấu thành dao tiện CNC

Các vật liệu phổ biến dùng để chế tạo dao tiện CNC bao gồm:

• Thép gió (High-Speed Steel – HSS): Thường được sử dụng cho các ứng dụng gia công thông thường với tốc độ cắt thấp.
• Carbide (tungsten carbide): Vật liệu phổ biến nhất cho dao tiện CNC nhờ khả năng chịu nhiệt và độ cứng cao, thích hợp cho gia công với tốc độ cắt cao.
• Gốm (Ceramics): Thích hợp cho gia công vật liệu cứng và chịu mài mòn tốt, nhưng dễ bị nứt vỡ khi chịu lực tác động mạnh.
• Kim cương đa tinh thể (Polycrystalline Diamond – PCD): Sử dụng cho gia công vật liệu phi kim loại và hợp kim nhôm, có độ bền và tuổi thọ cao nhất.

Việc lựa chọn vật liệu phù hợp cho dao tiện CNC là yếu tố then chốt để tối ưu hóa quá trình gia công và đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng.

3. Các loại dao tiện CNC

Các loại dao tiện CNC rất đa dạng và được thiết kế để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau trong quá trình gia công. Dưới đây là các loại dao tiện CNC phổ biến:

3.1. Dao tiện ngoài

Dao tiện ngoài được sử dụng để gia công bề mặt ngoài của phôi. Dao tiện ngoài thường có thân dài và lưỡi cắt hướng ra ngoài để tiếp xúc với bề mặt ngoài của vật liệu.

3.3. Dao tiện ren

Dao tiện ren chuyên dùng để tạo các đường ren trên bề mặt phôi, có thể là ren ngoài hoặc ren trong. Dao tiện ren có các lưỡi cắt được thiết kế đặc biệt để tạo ra các đường ren chính xác trên bề mặt của phôi.

3.4. Dao tiện vai

Dao tiện vai được thiết kế để gia công các bề mặt vai, thường có góc cắt đặc biệt để tạo các đường vai vuông hoặc nghiêng. Dao tiện vai là một công cụ quan trọng trong gia công cơ khí, giúp tạo ra các bề mặt và chi tiết chính xác, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng của sản phẩm.

3.5. Dao tiện rãnh và cắt đứt

Dao tiện rãnh và cắt đứt được sử dụng để tạo các rãnh trên bề mặt phôi hoặc cắt đứt phôi thành các phần nhỏ.

• Dao tiện rãnh có lưỡi cắt mỏng và hẹp, thiết kế để cắt vào vật liệu và tạo ra các rãnh với độ sâu và rộng cụ thể.
• Dao cắt đứt có lưỡi cắt mỏng và sắc bén, thường sử dụng để cắt hoàn toàn qua phôi.

3.6. Dao tiện doa lỗ

Dao tiện doa lỗ chuyên dùng để mở rộng và làm mịn các lỗ đã được khoan hoặc tiện trước đó, đảm bảo độ chính xác cao. Dao tiện doa lỗ là một công cụ không thể thiếu trong gia công cơ khí chính xác, giúp đảm bảo các lỗ được gia công với độ chính xác cao và bề mặt hoàn thiện tốt, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật khắt khe của các ngành công nghiệp khác nhau.

3.7. Dao xén mặt đầu

Dao xén mặt đầu dùng để gia công bề mặt đầu của phôi, tạo bề mặt phẳng và vuông góc với trục phôi.

3.8. Dao tiện định hình

Dao tiện định hình có hình dạng lưỡi cắt đặc biệt để tạo các hình dạng phức tạp trên bề mặt phôi. 

4. Đâu là cách phân loại dao tiện khác?

Ngoài việc phân loại theo chức năng và vị trí gia công như đã đề cập, dao tiện CNC còn có thể được phân loại dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Những cách phân loại này giúp người sử dụng lựa chọn dao tiện phù hợp hơn với từng yêu cầu gia công cụ thể.

• Phân loại theo hình dạng dao tiện: Dao thẳng, dao cong, dao xoắn..
• Phân loại theo số lượng lưỡi cắt: Dao một lưỡi, dao nhiều lưỡi…
• Phân loại theo kiểu gá đặt dao: Dao gá cứng, dao gá mềm…
• Phân loại theo mục đích sử dụng: Dao tiện thô, dao tiện tinh, dao tiện đa năng…
• Phân loại theo hình dạng lưỡi cắt: Lưỡi cắt vuông, lưới cắt tam giác, lưỡi cắt tròn
• Phân loại theo kích thước dao tiện: Dao tiện lớn, dao tiện nhỏ

5. Lựa chọn dụng cụ tiện phù hợp nhu cầu

Khi chọn dao tiện CNC, việc lựa chọn đúng loại dao phù hợp với nhu cầu cụ thể của quá trình gia công là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất và chất lượng gia công mà còn kéo dài tuổi thọ của dao và giảm chi phí sản xuất. Cần cân nhắc các yếu tố sau:

• Loại vật liệu gia công: Chọn vật liệu dao phù hợp với vật liệu phôi để đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ dao. Các đặc tính quan trọng khi chọn một lưỡi dao tiện CNC như: chất liệu phôi (thép carbon, inox, nhôm, nhựa…), độ cứng của vật liệu, khả năng chống mài mòn… Tùy vào nhu cầu sản xuất để bạn lựa chọn.
• Hình dạng của dao: Trong quá trình lựa chọn dao tiện CNC, hình dạng của dao cũng đóng vai trò quan trọng. Vị trí của lưỡi cắt sẽ quyết định hướng mà dụng cụ sẽ cắt, bao gồm dao tiện tay phải, dao tiện tay trái và dao tiện mũi tròn.. Đối với các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao, cần chọn dao có độ sắc bén và ổn định tốt.
• Điều kiện gia công: Xem xét các yếu tố như tốc độ cắt, lực cắt, và điều kiện làm mát để chọn dao phù hợp.

6. Lưu ý sử dụng dao tiện

Để đảm bảo dao tiện CNC hoạt động hiệu quả và bền bỉ, cần lưu ý:

• Bảo dưỡng định kỳ: Vệ sinh và kiểm tra dao thường xuyên để phát hiện và khắc phục kịp thời các hư hỏng.
• Sử dụng đúng cách: Đảm bảo lắp đặt dao chính xác và tuân thủ các hướng dẫn về tốc độ cắt, lực cắt.
• Chọn chế độ làm mát hợp lý: Sử dụng dung dịch làm mát phù hợp để giảm nhiệt và tăng tuổi thọ dao.

7. Tổng kết

Thông qua bài viết trên, RX Tradex hy vọng doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về cấu tạo, vật liệu và cách phân loại dao tiện CNC sẽ giúp bạn lựa chọn và sử dụng dao tiện hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu suất gia công. Bên cạnh đó, RX Tradex còn tổ chức các Triển lãm Quốc tế uy tín trong ngành cơ khí sản xuất như Triển lãm METALEX Việt Nam, doanh nghiệp quan tâm có thể đăng ký tham gia, tham quan các máy móc, công nghệ hàn cắt tiên tiến nhất hiện nay. Ngoài ra, còn có các triển lãm khác như: NEPCON Vietnam, Vietnam Manufacturing Expo, Waste and Recycling Vietnam nhằm kết nối các doanh nghiệp trong ngành.