Quan trắc môi trường lao động là gì? Doanh nghiệp nên quan trắc môi trường lao động bao lâu một lần?

Với sư phát triển không ngừng của các ngành công nghiệp như hiện nay, việc phát sinh nguồn chất thải gây ảnh hưởng đến môi trường ngày càng lớn. Vì vậy, Quan trắc môi trường là biện pháp bắt buộc mà các doanh nghiệp sản xuất cần phải phải đáp ứng và tuân thủ. Trong khuôn khổ bài viết này, RX Tradex Việt Nam sẽ thông tin đến bạn đọc quan trắc môi trường lao động là gì? Doanh nghiệp nên quan trắc môi trường lao động bao lâu một lần?

1. Quan trắc môi trường là gì?

Quan trắc môi trường là quá trình thu thập, phân tích và đánh giá các thông số về môi trường tại một địa điểm cụ thể nào đó nhằm xác định mức độ ô nhiễm hoặc thay đổi của môi trường. Điều này giúp nhận biết và giám sát các yếu tố gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, động vật, thực vật và hệ sinh thái nói chung.

Với quan trắc môi trường lao động được cụ thể hơn là tập trung vào các yếu tố môi trường tại nơi làm việc như không khí, tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và các chất hóa học có thể có trong môi trường làm việc. Mục tiêu chính của quan trắc môi trường lao động là đảm bảo rằng điều kiện làm việc không gây hại cho sức khỏe và an toàn của người lao động.

2. Tại sao phải quan trắc môi trường lao động

• Bảo vệ sức khỏe người lao động: Một môi trường lao động không an toàn có thể gây ra các bệnh nghề nghiệp và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe lâu dài của người lao động. Quan trắc môi trường giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy hại, từ đó đưa ra biện pháp phòng ngừa kịp thời. 
• Tuân thủ pháp luật: Theo quy định của pháp luật, các doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc môi trường lao động định kỳ. Việc này không chỉ giúp tránh bị xử phạt mà còn nâng cao uy tín và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
• Nâng cao hiệu suất làm việc: Môi trường làm việc an toàn, thoải mái giúp người lao động làm việc hiệu quả hơn, giảm thiểu tình trạng nghỉ ốm và tăng năng suất lao động.

3. Quy định quan trắc môi trường lao động theo pháp luật

Theo Thông tư 19/2016/TT-BYT của Bộ Y tế Việt Nam, các doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc môi trường lao động ít nhất một lần mỗi năm. Ngoài ra, trong các trường hợp thay đổi công nghệ sản xuất, xây dựng mới hoặc mở rộng quy mô sản xuất, doanh nghiệp cũng cần thực hiện quan trắc để đảm bảo các yếu tố môi trường không gây hại cho sức khỏe người lao động.

4. Vai trò của việc quan trắc môi trường lao động

• Phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ: Việc quan trắc định kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố môi trường có thể gây hại, từ đó đưa ra các biện pháp kiểm soát và giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp và người tham gia lao động.
• Đánh giá hiệu quả các biện pháp an toàn: Thông qua kết quả quan trắc, doanh nghiệp có thể đánh giá hiệu quả của các biện pháp an toàn đã triển khai, từ đó điều chỉnh và cải tiến nếu cần thiết.
• Xây dựng kế hoạch bảo vệ sức khỏe người lao động: Kết quả quan trắc là cơ sở để xây dựng kế hoạch bảo vệ sức khỏe người lao động, bao gồm các biện pháp phòng ngừa, huấn luyện an toàn và chăm sóc sức khỏe định kỳ.

5. Quy trình thực hiện quan trắc môi trường lao động

Bước 1: Lập kế hoạch quan trắc: Trước khi thực hiện quan trắc, cần lập kế hoạch chi tiết bao gồm các yếu tố cần quan trắc, phương pháp quan trắc, thời gian và tần suất thực hiện.

Bước 2: Chuẩn bị thiết bị và nhân lực: Cần chuẩn bị các thiết bị đo lường phù hợp và đội ngũ nhân viên có chuyên môn để thực hiện công việc quan trắc.

Bước 3: Tiến hành quan trắc: Tiến hành đo lường các yếu tố môi trường theo kế hoạch đã đề ra. Quá trình này cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn và quy định kỹ thuật.

Bước 4: Phân tích kết quả: Sau khi thu thập dữ liệu, tiến hành phân tích và đánh giá kết quả để xác định mức độ an toàn của môi trường lao động.

Bước 5: Báo cáo, đề xuất biện pháp: Lập báo cáo kết quả quan trắc và đề xuất các biện pháp khắc phục nếu phát hiện yếu tố nguy hại. Báo cáo này cần gửi cho các cơ quan chức năng và lưu trữ tại doanh nghiệp.

6. Quản lý, lưu trữ kết quả quan trắc môi trường lao động

Kết quả quan trắc cần được lưu trữ cẩn thận để tiện theo dõi và tra cứu. Doanh nghiệp cần có hệ thống quản lý dữ liệu khoa học, đảm bảo tính bảo mật và toàn vẹn của thông tin. Ngoài ra, các kết quả này cũng cần được cập nhật định kỳ và báo cáo cho các cơ quan quản lý nhà nước khi có yêu cầu.

7. Thời gian quan trắc môi trường lao động được thực hiện trong bao lâu?

Thời gian thực hiện quan trắc môi trường lao động thường phụ thuộc vào quy mô và tính chất của doanh nghiệp. Thông thường, quá trình quan trắc kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Đối với các doanh nghiệp có quy mô lớn hoặc hoạt động trong các ngành có nguy cơ cao, thời gian quan trắc có thể dài hơn để đảm bảo thu thập đầy đủ dữ liệu và đánh giá chính xác.

8. Một số đơn vị đủ điều kiện để thực hiện quan trắc môi trường lao động

• Viện sức khỏe nghề nghiệp và môi trường: Đây là đơn vị đầu ngành trong lĩnh vực nghiên cứu và quan trắc môi trường lao động tại Việt Nam, với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại.
• Trung tâm y tế dự phòng: Các trung tâm y tế dự phòng tại các tỉnh, thành phố đều có chức năng thực hiện quan trắc môi trường lao động, đảm bảo an toàn cho người lao động trong khu vực.
• Các công ty tư vấn môi trường: Hiện nay, nhiều công ty tư vấn môi trường cũng cung cấp dịch vụ quan trắc môi trường lao động. Các công ty này thường có đội ngũ nhân viên chuyên môn cao và trang thiết bị đo lường tiên tiến.

Tổng kết

Quan trắc môi trường lao động là một công việc quan trọng và cần thiết để bảo vệ sức khỏe người lao động và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Việc thực hiện đúng quy trình và lưu trữ kết quả một cách khoa học sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu suất làm việc và xây dựng môi trường làm việc an toàn, bền vững. Ngoài ra, tại Việt Nam còn nhiều hoạt động khác liên quan đến  công nghệ xử lý chất thải, năng lượng tái chế, các giải pháp xử lý chất thải… được tổ chức Triển lãm quốc tế WASTE AND RECYCLING EXPO VIETNAM do RX Tradex Việt Nam, nếu Quý doanh nghiệp quan tâm có thể tìm hiểu và đăng ký tham gia.