Quy trình bảo dưỡng máy nén khí chi tiết từ A đến Z

Máy nén khí là thiết bị công nghiệp được ứng dụng rộng rãi trong hầu hết các ngành nghề sản xuất hiện nay, từ bơm hơi, làm lốp xe, khai thác khoáng sản cho đến y tế và thực phẩm. Do nhu cầu sử dụng và thị trường ngày càng mở rộng, nhiều thương hiệu máy nén khí đã ra đời. Tuy nhiên, bất kể doanh nghiệp đang sử dụng thương hiệu máy nén khí nào, điều quan trọng nhất vẫn là phải thực hiện quy trình bảo dưỡng máy nén khí định kỳ và đạt tiêu chuẩn, giúp máy luôn hoạt động hiệu quả, đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Trong bài viết dưới đây, RX Tradex sẽ nói rõ hơn về quy trình bảo dưỡng máy nén khí chuẩn mực nhất để đảm bảo thiết bị của doanh nghiệp luôn đạt hiệu suất cao và vận hành an toàn nhất.

1. Tác hại khi không bảo dưỡng máy nén khí 

Máy nén khí đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, cung cấp nguồn khí nén dồi dào cho hoạt động sản xuất. Tuy nhiên, nếu không được bảo dưỡng định kỳ, máy nén khí sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ:

Nhanh bị bào mòn máy

Nếu người sử dụng không thường xuyên chú ý đến việc vệ sinh, kiểm tra và thay thế các bộ phận máy, các chi tiết bên trong máy nén khí sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng theo thời gian. Bụi bẩn và dầu thừa tích tụ dần trên các chi tiết máy, khiến dầu bôi trơn mất hiệu quả, làm cho các bộ phận hoạt động bị mài mòn. Điều này sẽ làm giảm hiệu suất làm việc của máy, gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng khí nén.

Ảnh hưởng đến chất lượng khí nén

Việc bỏ qua bảo trì định kỳ và không vệ sinh máy nén khí trục vít sẽ khiến bụi bẩn và dầu thừa bị lẫn vào khí nén đầu ra. Điều này dẫn đến sự suy giảm chất lượng của khí nén, ảnh hưởng trực tiếp đến các quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm.

Nguy cơ dừng hoạt động đột ngột

Không thực hiện quy trình bảo dưỡng máy nén khí trục vít định kỳ sẽ khiến máy hoạt động trong tình trạng không tối ưu. Các bộ phận bên trong dần bị mài mòn và hỏng hóc. Trong quá trình hoạt động, nếu không được chú ý đúng mức, máy dễ gặp sự cố đột ngột, gây nguy hiểm cho quá trình sản xuất và có thể dẫn đến những thiệt hại lớn.

Tiêu thụ điện năng tăng cao

Một hậu quả nghiêm trọng khác của việc bỏ qua bảo trì máy nén khí trục vít là tiêu thụ năng lượng tăng lên. Khi các bộ phận hoạt động kém hiệu quả, máy phải làm việc nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Điều này không chỉ làm tăng chi phí điện năng mà còn đẩy nhanh quá trình mài mòn của các chi tiết máy, dẫn đến chi phí bảo trì và sửa chữa cao hơn trong tương lai.

2. Vì sao cần phải bảo dưỡng máy nén khí? 

Việc bảo trì, bảo dưỡng định kỳ máy nén khí mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Trước hết, nó giúp phát hiện sớm các sự cố và hư hỏng trong máy nén khí, cho phép sửa chữa kịp thời và ngăn chặn tình trạng hư hỏng nặng, tránh được chi phí cao do phải thay mới thiết bị.

Khi máy nén khí không được bảo dưỡng thường xuyên, các linh kiện và bộ phận bên trong sẽ bị mài mòn và bám bụi, làm giảm hiệu suất hoạt động của máy, ảnh hưởng đến tiến độ công việc. Định kỳ bảo dưỡng giúp máy luôn hoạt động ổn định và hiệu quả, đảm bảo tiến độ sản xuất và chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, việc bảo trì, bảo dưỡng định kỳ còn giúp duy trì tuổi thọ của máy nén khí, giảm thiểu rủi ro ngừng hoạt động đột ngột, từ đó đảm bảo an toàn cho quá trình sản xuất và tiết kiệm chi phí vận hành. Nhờ phát hiện và khắc phục kịp thời các sự cố nhỏ, bạn có thể tránh được những hỏng hóc nghiêm trọng và kéo dài thời gian sử dụng của máy nén khí.

3. Kế hoạch và thời gian bảo dưỡng máy nén khí 

Bảo dưỡng máy nén khí định kỳ không chỉ giúp thiết bị hoạt động tốt hơn mà còn nâng cao tuổi thọ và tiết kiệm điện năng hiệu quả. Để đảm bảo máy nén khí luôn trong trạng thái hoạt động tốt nhất, cần thực hiện các công việc bảo dưỡng hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng quý và hàng năm như sau:

Bảo dưỡng máy hàng ngày

• Quan sát hoạt động của máy: Chú ý đến sự chấn động và tiếng ồn bất thường khi máy hoạt động.
• Kiểm tra mức dầu: Đảm bảo mức dầu luôn nằm trong phạm vi kính thăm dầu.
• Xả van: Xả van dưới đáy bình chứa sau mỗi 4 hoặc 8 giờ hoạt động tùy theo độ ẩm không khí để loại bỏ nước ngưng tụ.

Bảo dưỡng máy hàng tuần

• Vệ sinh bộ lọc khí: Làm sạch bộ lọc khí để tránh tắc nghẽn, giúp duy trì năng suất hoạt động của máy và kéo dài tuổi thọ dầu nhớt.
• Vệ sinh linh kiện bên ngoài: Đảm bảo các ống giải nhiệt luôn sạch sẽ và không bị bụi bẩn bám.
• Kiểm tra van xả: Đảm bảo van xả hoạt động bình thường để duy trì hiệu suất của hệ thống.

Bảo dưỡng máy hàng tháng

• Kiểm tra và thay dầu: Kiểm tra mức dầu và thay dầu mới nếu cần thiết để đảm bảo bôi trơn hiệu quả.
• Kiểm tra rò rỉ: Kiểm tra toàn bộ hệ thống nén khí để phát hiện và khắc phục kịp thời các vị trí rò rỉ.
• Kiểm tra dây đai: Kiểm tra độ căng của dây đai và điều chỉnh nếu cần. Thay dây đai mới nếu phát hiện dấu hiệu mài mòn.

Bảo dưỡng máy hàng quý

• Thay dầu định kỳ: Thay dầu theo khuyến cáo mỗi 3 tháng một lần để đảm bảo máy hoạt động trơn tru.
• Kiểm tra và làm sạch van: Làm sạch muội than ở đầu máy và kiểm tra tất cả các van.
• Siết chặt các ốc vít: Kiểm tra và siết chặt các ốc, bu lông, và mối nối để đảm bảo sự chắc chắn.
• Kiểm tra chế độ không tải: Đảm bảo máy hoạt động tốt cả khi không tải.
• Kiểm tra bình chứa dầu: Thay thế lọc dầu mới sau khoảng 1000 giờ (khoảng 6 tháng sử dụng).

Bảo dưỡng máy hàng năm

• Kiểm tra tổng thể: Kiểm tra toàn bộ máy và siết chặt các bu lông để đảm bảo không có bộ phận nào bị lỏng lẻo.
• Thay mới các bộ lọc: Thay lọc gió và lọc tách dầu để đảm bảo chất lượng khí nén.
• Bơm mỡ bổ sung: Bơm mỡ vào các vòng bi và động cơ để đảm bảo các bộ phận này hoạt động trơn tru.
• Kiểm tra chế độ tự ngắt: Đảm bảo chế độ tự ngắt của máy hoạt động đúng cách để bảo vệ máy và tiết kiệm năng lượng.

Thực hiện bảo dưỡng định kỳ không chỉ giúp máy nén khí hoạt động hiệu quả mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị, giảm thiểu sự cố và tiết kiệm chi phí vận hành. Hãy tuân thủ lịch trình bảo dưỡng để đảm bảo máy nén khí của bạn luôn ở trạng thái tốt nhất.

4. Hướng dẫn quy trình bảo dưỡng cụ thể cho từng loại máy nén khí 

Hiện nay, trên thị trường có 2 loại máy nén khí chính là máy nén khí piston và máy nén khí trục vít. Tuỳ từng loại máy và cấu tạo máy nén khí khác nhau mà chúng ta có thế áp dụng quy trình cụ thể vào quy trình bảo dưỡng. Dưới đây là hướng dẫn quy trình bảo dưỡng cụ thể cho từng loại máy nén khí:

4.1 Quy trình bảo dưỡng máy nén khí piston

Bước 1: Thay dầu mới cho máy

Việc thay dầu nên được thực hiện sau khoảng 1000 giờ hoạt động để đảm bảo máy hoạt động ổn định. Các bước cụ thể như sau:

• Khởi động máy một thời gian ngắn rồi tắt đi để làm ấm dầu máy.
• Vặn ốc xả dầu dưới đáy bình và dùng khay để hứng dầu chảy ra. Đợi đến khi dầu chảy hết thì vặn lại ốc vào vị trí ban đầu.
• Mở nắp trên đỉnh khoan dầu và từ từ đổ dầu mới vào khoang chứa.
• Quan sát mức dầu cho đến khi đạt yêu cầu thì ngừng lại. Sau đó, đóng chặt nắp khoang dầu.

Lưu ý: Sử dụng loại dầu chuyên dụng dành cho máy nén khí theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Bước 2: Vệ sinh lọc gió

Lọc gió có vai trò bảo vệ cụm đầu nén, lọc dầu và các chi tiết bên trong khỏi bụi bẩn từ bên ngoài. Khi bảo dưỡng máy nén khí piston, không thể bỏ qua công đoạn này. Cách thực hiện như sau:

• Vặn ren nối giữa đầu máy và lọc gió.
• Lấy bộ lọc gió ra và làm sạch bụi bẩn cùng các dị vật bên trong. Thao tác nhẹ nhàng để tránh làm hỏng lọc gió.
• Lắp lại bộ lọc vào máy. Nếu lọc gió quá cũ và hoạt động kém hiệu quả, nên thay mới.

Bước 3: Thay dây curoa

Kiểm tra dây curoa thường xuyên để đảm bảo độ căng và không bị sờn rách. Nếu phát hiện dấu hiệu hỏng, hãy thay mới dây curoa theo các bước sau:

• Vặn ốc vít quanh lồng bảo vệ và tháo lồng ra.
• Kiểm tra tình trạng của dây curoa.
• Để tháo dây cũ, nắm chắc dây và kéo mạnh về phía bánh đà, đồng thời quay bánh một chút để dây đai được tháo rời.
• Chuẩn bị dây curoa mới, lắp một đầu vào puly, kéo căng đầu còn lại lên bánh đà và quay bánh xuôi chiều để dây curoa vào đúng vị trí.

Bước 4: Xả nước đọng thường xuyên

Hơi nước đọng trong bình chứa có thể làm giảm công suất hoạt động của máy. Do đó, bạn cần thường xuyên xả nước đọng:

• Mở van xả dưới đáy bình để nước chảy ra ngoài.
• Khi nước đã xả hết, đóng lại van xả.

Bước 5: Kiểm tra vòng bi động cơ

Thường xuyên kiểm tra và tra dầu vào các ổ trục trong động cơ để đảm bảo chúng hoạt động trơn tru. Sử dụng đúng loại mỡ bôi trơn và thay mới vòng bi nếu phát hiện dấu hiệu mài mòn.

Bước 6: Vệ sinh thân máy

Dùng tấm vải khô lau sạch toàn bộ phần bên ngoài máy. Đặc biệt, làm sạch kỹ phần đầu nén và lá tản nhiệt để giúp máy vận hành hiệu quả.

4.2 Quy trình bảo dưỡng máy nén khí trục vít

Bước 1: Kiểm tra bo mạch điện tử

Trước khi bắt đầu bảo dưỡng, kiểm tra máy trên bo mạch điện tử để xem thời gian hoạt động và lịch sử báo lỗi giúp phát hiện kịp thời các lỗi và khắc phục nhanh chóng, tránh những hỏng hóc nghiêm trọng.

Bước 2: Thay dầu bôi trơn

Dầu bôi trơn có vai trò quan trọng trong việc bôi trơn và làm mát các chi tiết bên trong máy nén khí. Nếu không được bảo dưỡng thường xuyên, hiệu suất bôi trơn sẽ giảm, gây hỏng hóc động cơ. Quy trình thay dầu bôi trơn như sau:

• Chuẩn bị dầu mới (dầu chuyên dụng cho máy nén khí, không nên dùng dầu khác).
• Đảm bảo áp suất bên trong máy đã về 0 bar.
• Xả hết dầu cũ ra ngoài.
• Đổ dầu mới vào bình cho đến khi đạt mức yêu cầu.

Bước 3: Vệ sinh bộ lọc khí

Bộ lọc khí sau một thời gian sử dụng sẽ bám nhiều bụi bẩn, cản trở luồng khí vào và giảm hiệu suất làm việc của máy. Để vệ sinh bộ lọc khí:

• Sử dụng khí nén áp lực thấp để thổi vào bên trong và bên ngoài của lõi lọc, giữ miệng thổi cách mặt lõi lọc khoảng 10mm.
• Thổi từ trên xuống dưới lần lượt.
• Gõ nhẹ lên lõi lọc để kiểm tra còn bụi bẩn không. Nếu lõi lọc quá bẩn, nên thay mới. Thông thường, nên thay bộ lọc khí sau mỗi 1000 giờ hoạt động.

Bước 4: Thay thế lọc dầu

Lọc dầu cần được thay sau 500 giờ hoạt động đối với máy nén khí chạy lần đầu. Từ các lần kế tiếp, nên thay sau mỗi 1000 giờ. Nếu máy làm việc trong môi trường nhiều bụi bẩn và ẩm mốc, cần thay ngay khi đèn báo lệch áp trước và sau sáng.

Bước 5: Thay bộ tách dầu

Bộ tách dầu nên được thay mới sau mỗi 3000 giờ sử dụng. Nếu máy làm việc trong môi trường không tốt, có thể thay sớm hơn. Với máy nhỏ, chỉ cần tháo bộ tách dầu ra và lắp bộ mới. Với máy lớn, bộ tách dầu nằm bên trong thùng dầu, cần sử dụng dụng cụ chuyên dụng để tháo lắp. Trước khi tháo, xả hết khí áp trong bình dầu qua van an toàn và kiểm tra lớp đệm cao su trên nắp thùng dầu, thay mới nếu bị biến chất.

Bước 6: Kiểm tra động cơ

Động cơ cần được kiểm tra và vệ sinh định kỳ. Bơm mỡ cho động cơ sau mỗi 2000 giờ hoạt động và kiểm tra, thay thế vòng bi định kỳ để đảm bảo động cơ hoạt động trơn tru.

Bước 7: Vệ sinh giàn giải nhiệt

Giàn giải nhiệt bị bụi bẩn tắc nghẽn là nguyên nhân chính khiến máy nén khí bị nóng. Lên kế hoạch vệ sinh giàn giải nhiệt định kỳ bằng hóa chất chuyên dụng để giữ cho bộ phận này luôn sạch sẽ, duy trì hiệu suất làm việc của máy.

Bước 8: Kiểm tra và ghi lại kết quả sau bảo dưỡng

Sau khi hoàn thành các bước bảo dưỡng, khởi động lại máy và kiểm tra bảng điều khiển để đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định. Ghi lại kết quả hoạt động của máy trước và sau khi bảo dưỡng để theo dõi tình trạng và hiệu suất của máy.

5. Một số lưu ý khi bảo dưỡng máy nén khí 

Để máy nén khí hoạt động hiệu quả, tránh những sai sót trong quá trình bảo dưỡng máy nén khí, chúng ta cần lưu ý một vài điểm sau:

• Tắt máy, khóa van khí, xả áp suất trước khi bảo dưỡng.
• Dùng dụng cụ chuyên dụng để tháo lắp các bộ phận, tránh làm hỏng máy.
• Vệ sinh các bộ phận bằng dung dịch phù hợp, đảm bảo không còn bụi bẩn, dầu mỡ.
• Sử dụng phụ tùng thay thế do nhà sản xuất khuyến cáo để đảm bảo chất lượng và độ bền.
• Ghi lại các hạng mục bảo dưỡng, thời gian thực hiện để theo dõi tình trạng máy.

6. Các dịch vụ bảo dưỡng máy nén uy tín

Hiện nay, có nhiều công ty cung cấp dịch vụ bảo dưỡng máy nén khí uy tín trên thị trường. Khi lựa chọn dịch vụ, doanh nghiệp nên cân nhắc các yếu tố:

• Uy tín của công ty: Lựa chọn công ty có nhiều năm kinh nghiệm, đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp.
• Chất lượng dịch vụ: Đảm bảo dịch vụ bảo dưỡng được thực hiện theo quy trình chuẩn, sử dụng phụ tùng chính hãng.
• Giá cả hợp lý: So sánh giá cả của các công ty khác nhau trước khi lựa chọn.
• Chế độ bảo hành: Lựa chọn công ty có chế độ bảo hành tốt cho dịch vụ bảo dưỡng.

7. Tổng kết

Bảo dưỡng máy nén khí định kỳ là việc làm cần thiết để đảm bảo máy hoạt động hiệu quả, bền bỉ và an toàn. Nắm vững quy trình bảo dưỡng cho từng loại máy nén khí và lựa chọn dịch vụ uy tín sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm tối đa chi phí và nâng cao tuổi thọ của máy. Hy vọng rằng với những thông tin trên đây, RX Tradex đã giúp quý doanh nghiệp hiểu rõ hơn về quy trình bảo dưỡng máy nén khí và tầm quan trọng của nó. Ngoài ra, nếu doanh nghiệp muốn khám phá thêm những giải pháp sản xuất mới trong ngành công nghiệp phụ trợ, có thể đăng ký tham gia triển lãm Vietnam Manufacturing Expo do RX Tradex tổ chức, để có cơ hội kết nối và giao lưu với nhiều chuyên gia hàng đầu trong ngành, lắng nghe những chia sẻ quý báu, để từ đó, cải thiện quy trình sản xuất của doanh nghiệp một cách tối ưu và hiệu quả hơn.