Thực trạng quy trình công nghệ sản xuất tại nước ta hiện nay

Trong nhiều năm qua, để thúc đẩy nền kinh tế phát triển, Bộ Công Thương đã nỗ lực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp Việt Nam, qua đó hỗ trợ quá trình tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu. [1] Từ đó, giúp doanh nghiệp Việt thúc đẩy kết nối, trao đổi giao thương với nhiều thị trường tiềm năng hơn như: Châu Âu, Mỹ, Nhật Bản,… Tuy nhiên, để thực hiện việc phát triển kinh tế toàn diện này một cách bền vững, phía doanh nghiệp trong nước cũng cần phải tích cực cải thiện hoạt động kinh doanh, vận hành, đặc biệt là ứng dụng và đổi mới các công nghệ hiện đại vào trong quy trình sản xuất. Và để doanh nghiệp nắm rõ hơn về thực trạng quy trình công nghệ sản xuất tại nước ta hiện nay, nhằm xây dựng phương hướng phát triển chiến lược trong lai. Hãy cùng RX Tradex tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây

1. Tổng quan về hoạt động sản xuất tại Việt Nam hiện nay.

Theo thống kê từ Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư, ngành sản xuất công nghiệp tháng 07/2023 tại Việt Nam đã có nhiều dấu hiệu khởi sắc hơn trước, ước tính tăng 3,9% so với tháng 6 và tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 7 tháng đầu năm, nước ta đã thu hút vốn đầu tư nước ngoài đạt gần 16,24 tỷ USD, kim ngạch xuất khẩu đạt 195,4 tỷ USD với giá trị hàng hóa xuất siêu trên 16,5 tỷ USD. [2] Đây là những dấu hiệu vô cùng tích cực cho nền kinh tế Việt Nam, trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, từ cả tình hình thế giới đến hệ quả của suy thoái toàn cầu.

Bên cạnh đó, một số ngành chủ lực trong nước hiện tại vẫn còn đang gặp nhiều nút thắt trong hoạt động kinh doanh, sản xuất. Cụ thể, theo Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp của một số ngành chế biến, sản xuất có xu hướng giảm, bao gồm: Chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ giảm 7,7%, sản phẩm từ giấy giảm 7,5%, thời trang và sản xuất xe có động cơ cùng giảm 6,8%, máy móc thiết bị giảm 4,7%, kim loại và sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học cùng giảm 4,6%. [3]

Từ đó cho thấy, mặc dù thị trường nội địa đang dần phục hồi nhưng với việc chuỗi cung ứng toàn cầu bị ảnh hưởng cũng như thay đổi từ nhu cầu tiêu dùng cũng khiến hoạt động sản xuất bị suy giảm. Đồng thời, nhiều quốc gia cũng đang tăng cường chính sách bảo hộ, tạo ra các rào cản thương mại nhằm phục hồi nền kinh tế trong nước sau suy giảm toàn cầu. Vì vậy, để phát triển, doanh nghiệp Việt cần thường xuyên cập nhật thông tin, dự báo thị trường và chú trọng đầu tư, cải thiện quy trình công nghệ sản xuất nhằm tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững trong tương lai.

2. Thực trạng quy trình công nghệ sản xuất tại Việt Nam trong thời điểm hiện tại.

2.1. Những tác động tích cực của quy trình công nghệ sản xuất đem đến đối với doanh nghiệp Việt.

Hiện nay, việc ứng dụng khoa học công nghệ đã giúp tái cấu trúc quy trình sản xuất và hướng đến phát triển bền vững trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Bằng việc tích hợp các máy móc thiết bị hiện đại vào sản xuất, doanh nghiệp có thể gia tăng sản lượng, nâng cao giá trị sản phẩm cũng như mở ra cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí chất lượng toàn cầu.

Theo Cổng Thông Tin Điện Tử Chính Phủ, doanh nghiệp Việt cũng đang bắt đầu ứng dụng phổ biến các công nghệ sản xuất hiện đại như: Công nghệ thông tin, kết nối máy tính, ứng dụng mạng Internet,… vào trong sản xuất. Bên cạnh đó, các phần mềm chuyên dụng trong: Thiết kế, gia công chế tạo, quản lý, quản trị,… đã và đang thay đổi toàn bộ quy trình vận hành, chế tạo sản phẩm đối với nhiều ngành công nghiệp hiện nay. [3]

Cụ thể, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng quy trình công nghệ sản xuất kết hợp cùng hệ thống quản lý chất lượng hiện đại, tiêu biểu như: Hệ thống ISO của châu Âu, hệ thống TQM của Nhật Bản, Lean, 6 Sigma, Kaizen,… Từ đó, từng bước cải thiện dây chuyền sản xuất của nhiều lĩnh vực: Chế biến sữa chua, quần áo xuất khẩu, sứ vệ sinh, cửa nhựa lõi thép, dây cáp điện ô tô, thiết kế chế tạo khung nhà thép tiền chế, dây chuyền sản xuất rượu bia, sản xuất đèn compact, lắp ráp điện tử, lắp ráp xe máy,…

2.2. Nhiều công nghệ hiện đại đã được ứng dụng vào quy trình sản xuất tại Việt Nam.

Hiện nay, những đóng góp tích cực của quy trình công nghệ sản xuất hiện đại đối với sự phát triển kinh tế là vô cùng rõ ràng. Vì vậy, để bắt kịp những xu hướng chung trên thị trường, doanh nghiệp Việt đã đẩy mạnh việc áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật để cải thiện hiệu quả, chất lượng và năng suất của hoạt động sản xuất. Đồng thời, dưới sự thúc đẩy bởi cách mạng công nghiệp 4.0, các nhà sản xuất nội địa đang cố gắng xây dựng chiến lược phát triển bền vững bằng cách triển khai hàng loạt công nghệ hiện đại vào sản xuất, tiêu biểu như:

• Cánh tay robot: Giúp thay thế nhân công trong dây chuyền sản xuất.
• Trí tuệ nhân tạo: Tiến tới bỏ quy trình kiểm tra chất lượng bằng con người, giảm thiểu chi phí sản xuất.
• In 3D: Được sử dụng trong quá trình phát triển sản phẩm mới.
• Internet vạn vật: Hỗ trợ doanh nghiệp sản lập kế hoạch, kiểm soát, phân tích và tối ưu các quy trình sản xuất.
• …

Theo tiến sĩ Đỗ Thị Hải Ninh, trường Đại học kinh tế Tp. Hồ Chí Minh, khoa học và công nghệ hiện nay được xem là công cụ tối ưu nhằm gia tăng sức cạnh tranh và chất lượng của mọi loại sản phẩm, dịch vụ. [5] Từ đó cho thấy, chỉ có cách liên tục cải thiện và đầu tư cho quy trình công nghệ sản xuất hiện đại mới là hướng đi chiến lược, thúc đẩy phát triển nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt như hiện nay.

3. Giải pháp cải thiện quy trình công nghệ sản xuất cho doanh nghiệp Việt.

Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng, thị trường khoa học và công nghệ đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng đối với nền kinh tế, khi mà Việt Nam đã tham gia vào thị trường toàn cầu và trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 bùng nổ trên thế giới. Do đó, những quy định pháp lý, cơ chế, chính sách là công cụ quan trọng để Việt Nam tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi, minh bạch cho đối tượng tham gia vào hoạt động giao dịch của thị trường trong nước, cũng như hội nhập với quốc tế. [6]

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp Việt cũng đang hợp tác với các tập đoàn nước ngoài, đến từ những khu vực phát triển như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ,… để kết hợp triển khai các hoạt động cải tiến quy trình công nghệ sản xuất. Theo thông tin từ Báo Điện Tử VTV, cuối năm 2022, Trung tâm Hỗ trợ phát triển công nghiệp, Cục Công nghiệp – Bộ Công Thương đã triển khai nhiều chương trình hợp tác với doanh nghiệp FDI lớn tại Việt Nam nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện hoạt động sản xuất của các công ty trong nước. Tiêu biểu là đã có 4 doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực: Dập, đúc, nhựa và cao su được Toyota Việt Nam cử chuyên gia đến làm việc, tìm ra những vấn đề tồn tại trong quy trình sản xuất. [7]

Bên cạnh đó, vấn đề gia tăng tỷ lệ nội địa hóa đối với các ngành công nghiệp trọng điểm cũng đang được Chính phủ và các cơ quan, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam tìm kiếm phương hướng giải quyết. Theo tiến sĩ Nguyễn Văn Hội, Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược chính sách Công Thương (Bộ Công Thương), giải pháp khả thi hiện nay là phải có chính sách cụ thể để đảm bảo các cam kết giữa nhà đầu tư FDI với doanh nghiệp trong nước về việc chuyển giao công nghệ và tham gia vào chuỗi sản xuất của họ. [8] Qua đó, cần xây dựng những ràng buộc về chuyển giao quy trình công nghệ sản xuất, từ bên đầu tư FDI cho doanh nghiệp Việt, mới có thể gia tăng tỷ lệ nội địa hóa, tham gia sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

4. Tổng kết.

Thực trạng quy trình công nghệ sản xuất tại Việt Nam hiện nay là tổng hòa của những cơ hội phát triển vượt bậc dành cho doanh nghiệp nội địa, đồng thời, cũng đi kèm nhiều thách thức, khó khăn đối với quy trình chuyển giao, làm chủ công nghệ. Và hy vọng thông qua bài viết này, doanh nghiệp có thể tìm ra những hướng đi chiến lược trong tương lai. Ngoài ra, trong năm 2023, doanh nghiệp mong muốn tìm hiểu thêm về các công nghệ sản xuất tiên tiến, có thể tham gia ngay Triển lãm Quốc tế Vietnam Manufacturing Expo do công ty RX Tradex Vietnam tổ chức. Đồng thời, cũng trong năm nay, RX Tradex còn tổ chức những sự kiện triển lãm hàng đầu khu vực như: NEPCON Vietnam, METALEX Vietnam và Waste and Recycling Vietnam.

Chú thích:

[1]: Hỗ trợ doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

[2]: Tình hình sản xuất công nghiệp tháng 7 và 7 tháng đầu năm 2023.

[3]: Kinh tế 6 tháng: Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng thấp do đơn hàng giảm.

[4]: Giúp doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đầu tư sản xuất mặt hàng thế mạnh.

[5], [6]: Đưa công nghệ vào sản xuất góp phần tăng nội địa hóa và hỗ trợ doanh nghiệp.

[7], [8]: Hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến quy trình sản xuất.